વોશિંગ્ટન : અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું છે કે ભારત સાથે ટેરિફ અંગે વાટાઘાટો ‘સારી’ પ્રગતિ કરી રહી છે , અને તેમને લાગે છે કે બંને દેશો વેપાર કરાર કરશે. “મને લાગે છે કે અમે ભારત સાથે કરાર કરીશું”, ટ્રમ્પે વ્હાઇટ હાઉસની બહાર પત્રકારો સાથેની ટૂંકી ટિપ્પણી દરમિયાન આમ કહ્યું. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે, “જેમ તમે જાણો છો, ભારતના વડા પ્રધાન ત્રણ અઠવાડિયા પહેલા અહીં હતા, અને તેઓ એક ડીલ માટે ઉત્સાહી છે.” તેઓ ફેબ્રુઆરીના અંતમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની વ્હાઇટ હાઉસની મુલાકાતનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા હતા. ટ્રમ્પની આ ટિપ્પણી ટ્રેઝરી સેક્રેટરી સ્કોટ બેસેન્ટ દ્વારા “અમેરિકા ભારત ખૂબ નજદીકી ધરાવે છે” એમ કહેવાના એક દિવસ પછી આવી છે.
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે 2 એપ્રિલે ભારત સહિત અનેક દેશો પર પારસ્પરિક ટેરિફની જાહેરાત કરી હતી. જોકે, 9 એપ્રિલે, તેમણે ચીન સિવાયના દેશો પર 90 દિવસની, એટલે કે આ વર્ષે 9 જુલાઈ સુધીની, મોકૂફીની જાહેરાત કરી હતી. જોકે, સ્ટીલ, એલ્યુમિનિયમ અને ઓટો ઘટકો પર 25 ટકા ડ્યુટી ઉપરાંત, 2 એપ્રિલે દેશો પર લાદવામાં આવેલ 10 ટકા બેઝલાઇન ટેરિફ અમલમાં રહેશે.
આગલા દિવસે, ટ્રેઝરી સેક્રેટરી સ્કોટ બેસેન્ટે વ્હાઇટ હાઉસમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે અમેરિકા ભારત સાથે વેપાર કરારની ખૂબ નજીક છે. તેમણે કહ્યું કે અમેરિકાના એશિયન ટ્રેડ પાર્ટનર્સ આ કરારો કરવા માટે સૌથી આગળ રહ્યા છે.
એક પ્રેસ બ્રીફિંગમાં, તેમણે ગયા અઠવાડિયે ઉપપ્રમુખ જેડી વાન્સની ભારત મુલાકાત વિશે વાત કરી. “મને લાગે છે કે તેમણે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ખૂબ સારી પ્રગતિ કરી છે. તેથી હું ભારત અંગે કેટલીક જાહેરાતો જોઈ રહ્યો છું. બેસેન્ટે ઉમેર્યું હતું કે તેઓ દક્ષિણ કોરિયા સાથેના વેપાર કરારની રૂપરેખાઓ અને જાપાન સાથે નોંધપાત્ર વાટાઘાટો અંગે પણ આશાવાદી છે. ટ્રેડ-ડીલ માટે સમયરેખા અંગેના પ્રશ્નના જવાબમાં, તેમણે કહ્યું કે ભારત સાથે વાટાઘાટો કરવી અન્ય ઘણા દેશો કરતાં સરળ છે. જ્યારે અમે દાયકાઓથી ચાલી રહેલા આ અન્યાયી ટ્રેડ-ડીલમાંથી પસાર થઈએ છીએ, ત્યારે સીધા ટેરિફનો સામનો કરવો ખૂબ સરળ છે, જેમાં બિન-ટેરિફ વેપાર અવરોધો વધુ ગુંચવણભર્યા અને શોધવા મુશ્કેલ હોઈ શકે છે.
“તેથી ભારત જેવા દેશે, જેણે ઊંચા ટેરિફ લાદ્યા છે, તેમની સાથે વાટાઘાટો કરવી ખૂબ સરળ છે,” તેમણે ઉમેર્યું કે નવી દિલ્હી સાથે વાટાઘાટો સારી રીતે આગળ વધી રહી છે. વાન્સની ભારત મુલાકાત પછી, તેમના કાર્યાલય તરફથી એક નિવેદનમાં યુએસ-ભારત દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (BTA) માટેની વાટાઘાટોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિનું સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. તેમાં વાટાઘાટો માટે સંદર્ભની શરતોને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાની ઔપચારિક જાહેરાત પણ કરવામાં આવી, જેમાં વહેંચાયેલ આર્થિક પ્રાથમિકતાઓ વિશે વધુ ચર્ચા માટે એક રોડમેપ તૈયાર કરવામાં આવ્યો.
નિવેદન અનુસાર, BTA બંને દેશોમાં રોજગાર સર્જન અને નાગરિક સુખાકારીને પ્રોત્સાહન આપવા પર કેન્દ્રિત એક નવા અને આધુનિક વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો કરવાની તક રજૂ કરે છે જેથી સંતુલિત અને પરસ્પર ફાયદાકારક રીતે દ્વિપક્ષીય વેપાર અને સપ્લાય-ચેઇન એકીકરણને વધારી શકાય. ‘ભારત માટે અમૃત કાલ’ અને ‘અમેરિકા માટે સુવર્ણ યુગ’ ના તેમના સંબંધિત દ્રષ્ટિકોણથી સંચાલિત, આ વેપાર કરાર બંને દેશોમાં કામદારો, ખેડૂતો અને ઉદ્યોગસાહસિકો માટે વૃદ્ધિ માટે નવી તકો ઊભી કરશે તેવી અપેક્ષા છે, એમ નિવેદનમાં જણાવાયું છે.
પ્રસ્તાવિત દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર પર ભારતીય અને અમેરિકન અધિકારીઓ વચ્ચે ગયા અઠવાડિયે વોશિંગ્ટનમાં ચર્ચા શરૂ થઈ હતી, જેનો ઉદ્દેશ્ય મુદ્દાઓને ઉકેલવા અને વાટાઘાટોને વેગ આપવાનો હતો.
ભારતના મુખ્ય વાટાઘાટકાર, વાણિજ્ય વિભાગના અધિક સચિવ રાજેશ અગ્રવાલ, બંને દેશો વચ્ચેની પ્રથમ રૂબરૂ વાટાઘાટો માટે ટીમનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે.
૧૫ એપ્રિલના રોજ, વાણિજ્ય સચિવ સુનિલ બર્થવાલે જણાવ્યું હતું કે ભારત અમેરિકા સાથે શક્ય તેટલી વહેલી તકે વાટાઘાટો પૂર્ણ કરવાનો પ્રયાસ કરશે. આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં વોશિંગ્ટનમાં તેમની દ્વિપક્ષીય બેઠક પછી જારી કરાયેલા સંયુક્ત નિવેદનમાં, રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ અને પીએમ મોદીએ 2025 ના પાનખર સુધીમાં પરસ્પર ફાયદાકારક, બહુ-ક્ષેત્રીય BTA ના પ્રથમ તબક્કા માટે વાટાઘાટો કરવાની યોજનાની જાહેરાત કરી હતી.
નેતાઓએ આ વાટાઘાટોને આગળ વધારવા અને વેપાર સંબંધો COMPACT (લશ્કરી ભાગીદારી, ઝડપી વાણિજ્ય અને ટેકનોલોજી માટે ઉત્પ્રેરક તકો) ની આકાંક્ષાઓને સંપૂર્ણપણે પ્રતિબિંબિત કરે છે તેની ખાતરી કરવા માટે વરિષ્ઠ પ્રતિનિધિઓને નિયુક્ત કરવા પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી. અગાઉ, ટ્રમ્પે ભારતને “ટેરિફ કિંગ” અને “મોટો દુરુપયોગ કરનાર” ગણાવ્યું છે. 13 ફેબ્રુઆરીના રોજ વ્હાઇટ હાઉસમાં મોદી સાથે સંયુક્ત પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન, ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે ભારત ટેરિફના મામલે ખૂબ જ જક્કી રહ્યું છે, અને હું તેમને દોષ આપતો નથી, પરંતુ તે વ્યવસાય કરવાની એક અલગ રીત છે. ભારતમાં વેચાણ કરવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે કારણ કે તેમની પાસે વેપાર અવરોધો છે, ખૂબ જ મજબૂત ટેરિફ છે.
તેમણે 2 એપ્રિલના રોજ ભારત અને ચીન સહિત અનેક દેશો પર પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી. જોકે, 9 એપ્રિલના રોજ, તેમણે આ વર્ષે 9 જુલાઈ સુધી આ ટેરિફ 90 દિવસ માટે સ્થગિત કરવાની જાહેરાત કરી, જેમાં ચીન અને હોંગકોંગ સિવાયના ટેરિફનો સમાવેશ થાય છે, કારણ કે લગભગ 75 દેશોએ વેપાર સોદા માટે અમેરિકાનો સંપર્ક કર્યો હતો. જોકે, સ્ટીલ, એલ્યુમિનિયમ અને ઓટો ઘટકો પર 25 ટકા ડ્યુટી ઉપરાંત, 2 એપ્રિલે દેશો પર લાદવામાં આવેલ 10 ટકા બેઝલાઇન ટેરિફ અમલમાં રહેશે.
