નવી દિલ્હી : ઇન્ડિયા એ.આઇ. મિશનના એક વર્ષ નિમિત્તે, કેન્દ્રીય માહિતી પ્રૌદ્યોગિકી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ગુરુવારે ઇન્ડિયા એ.આઇ. કમ્પ્યુટ પોર્ટલ અને ડેટાસેટ પ્લેટફોર્મ AIKosha લોન્ચ કર્યું, જેમાં ઇન્ડિયા એ.આઇ. મિશન હેઠળ અનેક અન્ય પહેલોનો સમાવેશ થાય છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય એ.આઇ.ની પહોંચ સુધારવા અને નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
આ કમ્પ્યુટ પોર્ટલ વિદ્યાર્થીઓ, સ્ટાર્ટઅપ્સ, સંશોધકો, શિક્ષણવિદો અને સરકારી વિભાગોને 18,000 થી વધુ જી.પી.યુ., ક્લાઉડ સ્ટોરેજ અને અન્ય એ.આઇ. સેવાઓની ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે. આ પ્લેટફોર્મનો ઉદ્દેશ એ.આઇ. નવીનતા માટે ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા બિન-વ્યક્તિગત ડેટાસેટ્સની ઍક્સેસને સુવ્યવસ્થિત કરવાનો છે. ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી મંત્રીએ જણાવ્યું કે, એક ઓલ-ઇન-વન ડેટાસેટ પ્લેટફોર્મ જે સંભવિત વિચારોને ઉદ્યોગોના ઉકેલોમાં રૂપાંતરિત કરવામાં મદદ કરવા માટે સંસાધનો, સાધનો અને નિષ્ણાત માર્ગદર્શન પૂરું પાડે છે. મોડેલ બિલ્ડરો અને ડેવલપર્સ માટે ડેટાસેટ્સ ઉપલબ્ધ રહેશે જેથી તેઓ ભારત-વિશિષ્ટ એ.આઇ. મોડેલો સાથે કામ કરી શકે અને લોન્ચ કરી શકે. વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે, કમ્પ્યુટ પોર્ટલનો ઉપયોગ ભારતના પોતાના પાયાના મોડેલને વિકસાવવા માટે કરવામાં આવશે, તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ભારતના પોતાના પાયાના મોડેલ માટેની તૈયારી સારી રીતે આગળ વધી રહી છે અને 67 જેટલી અરજીઓ પ્રાપ્ત થઈ છે.
ભારતના ચંદ્ર મિશનનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે આ મિશન અન્ય દેશોના ચંદ્ર મિશનના ખર્ચના એક ભાગ પર હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું અને પાયાના મોડેલ માટે પણ આ જ મોડેલને અનુસરવામાં આવશે અને ભારત તેને અન્ય દેશો જે ખર્ચ કરી રહ્યા છે તેના એક ભાગ પર બનાવશે. વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે, ૩-૪ વર્ષમાં, ભારત પાસે વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધા કરવા માટે પોતાના જી.પી.યુ. હશે, અને ઉમેર્યું હતું કે આ જી.પી.યુ. નો ઉપયોગ કરવાનો ખર્ચ ઐતિહાસિક રીતે રૂ. ૧૦૦/કલાકથી ઓછો છે. માહિતી પ્રૌદ્યોગિકી સચિવ એસ કૃષ્ણને જણાવ્યું હતું કે કમ્પ્યુટ પોર્ટલના લોન્ચથી સમગ્ર દેશમાં એ.આઇ. ને રોલઆઉટ અને અમલમાં મૂકવાની રીતમાં વધારો થશે.
“એ.આઇ. કમ્પ્યુટ પોર્ટલ એ ભારત એ.આઇ. મિશનનો સૌથી મોટો ઘટક છે. (ભારત એ.આઇ. મિશનના) લગભગ 45 ટકા ભંડોળ તે ચોક્કસ ક્ષેત્ર માટે રાખવામાં આવ્યું છે,” કૃષ્ણને કહ્યું. તેમણે ઉમેર્યું કે, ટેકનોલોજી, ખાસ કરીને એ.આઇ., 2047ના વિકાસ ભારત સ્વપ્નને પ્રાપ્ત કરવામાં એક સક્ષમ પરિબળ બની શકે છે.
વધુમાં, માહિતી પ્રોદ્યૌગિકી એ એ.આઇ. અને જાહેર ક્ષેત્રના અધિકારીઓ માટે એક સક્ષમતા માળખું અને ઇન્ડિયા એ.આઇ. સ્ટાર્ટઅપ્સ ગ્લોબલ એક્સિલરેશન પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો. મંત્રાલયે ઇન્ડિયા એ.આઇ. ફેલોશિપ પ્રોગ્રામ હેઠળ વિદ્યાર્થીઓને પુરસ્કાર પણ આપ્યા, અને 30 પસંદ કરેલા AI અરજીઓને માન્યતા આપી. ગયા વર્ષે માર્ચમાં, કેબિનેટે રૂ. ૧૦,૩૭૧.૯૨ કરોડના બજેટ ખર્ચ સાથે ઇન્ડિયાએઆઈ મિશનને મંજૂરી આપી હતી. તે જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી દ્વારા એ.આઈ. નવીનતાને ઉત્પ્રેરિત કરતી એક વ્યાપક ઇકોસિસ્ટમ સ્થાપિત કરવાનો ઇરાદો ધરાવે છે. આ મિશન ડિજિટલ ઇન્ડિયા કોર્પોરેશન (ડી.ઇ.સી.) હેઠળ ‘ઇન્ડિયાએઆઈ’ સ્વતંત્ર વ્યાપાર વિભાગ દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવે છે.
